Pielgrzymowanie czy turystyka to na pewno wędrowanie czy docieranie do konkretnego i wybranego wcześniej celu. Pielgrzymi i turyści to często te same osoby przybywające do tych samych miejsc, chociaż – być może – z innym zamiarem lub nastawieniem. Obie dziedziny są współcześnie bliskie sobie. Od takich spostrzeżeń rozpoczął się panel „Turysta na szlakach Diecezji Świdnickiej”.
Sudeckie Forum Inicjatyw 2025 miało przystanek w Bardzie, aby szukać i planować rozwiązania dla łączenia potrzeb duchowych i ciekawości świata. W Domu Rekolekcyjnym Świętej Anieli spotkali się praktycy, którzy na co dzień pracują i posługują wędrującym oraz zwiedzającym miejsca w Diecezji Świdnickiej. Są one cenne duchowo i piękne pod względem krajobrazu i architektury. Warto zaznaczyć i co do tego zgodni byli uczestnicy debaty, że mapa Diecezji Świdnickiej jest wyjątkowo nasycona punktami, które zasługują zarówno, aby je nawiedzić, ale także, by je zwiedzić.
O tych właśnie kwestiach skupionych w temacie: „Turysta na szlakach Diecezji Świdnickiej” 11 października 2025 r. rozmawiali paneliści w ramach Sudeckiego Forum Inicjatyw 2025: Maria Kulbida – Diecezjalne Biuro Podróży „ArcheTravel”, o. Jeremiasz Brzeziński – Sanktuarium Matki Bożej Wambierzyckiej Królowej Rodzin, ks. Paweł Kilimnik – Dom Rekolekcyjny Diecezji Świdnickiej w Bardzie i Mariusz Gawlik – Centrum Promocji Turystyki „Arche” w Świdnicy. Dyskusję prowadził Krzysztof Kotowicz – szef Diecezjalnej Agencji Informacyjnej i serwisu DAI24.pl, który zainicjował rozmowę wspomnianym pytaniem o różnice i podobieństwa pomiędzy pielgrzymowaniem i turystyką.
Różnica pewnie będzie w tym… dlaczego ktoś tu czy tam jedzie? Czy jadę tylko, żeby zobaczyć piękno świata, piękno zabytku architektury? Może wygodnie udaję się gdzieś z ciekawości czy raczej podejmuję trud, bo chyba o to chodzi w pielgrzymowaniu? Chcąc podjąć jakieś wyzwanie, coś co ma wymiar ascezy lub pokuty, muszę odczuwać wewnętrzne pragnienie. Chcąc dotrzeć do miejsca, które jest piękne i urzeka architekturą, myślę, aby nakarmić ducha, przeżyć coś wewnętrznego, coś niezwykłego. Wspólnym mianownikiem będzie zatem wędrowanie. Cele będą pewnie różne, aczkolwiek wzajemnie się nie wykluczają – mówił ks. Paweł Kilimnik.
Podobny tok myślenia o bliskości turystyki i pielgrzymowania podjął o. Jeremiasz Brzeziński. Są ludzie nastawieni tylko na turystykę. Chcą coś zobaczyć, zrobić zdjęcie, pobyć w danym miejscu, pochwalić się, że tam byli. Znam jednak przypadki ludzi, którzy będąc gdzieś w stricte turystycznym celu, przeżyli coś duchowego i zaczynają inaczej patrzeć na miejsce, do którego przybyli w inny sposób. Już nie na tylko zabytek ich absorbuje, ale fakt, że określone miejsce odmieniło ich stan ducha. Takie rzeczy też się dzieją! Dlatego myślę, że rozgraniczanie lub stawianie jakiegoś muru między turystyką a pielgrzymowaniem nie do końca jest zasadne. Ludzie mają różne potrzeby, a czasami to właśnie w tym miejscu świętym przenika do duszy człowieka to, czego naprawdę być może się nie spodziewał.
W dalszej części spotkania rozmowa potoczyła się w kierunku spraw dotyczących obsługi ruchu pielgrzymkowego czy turystycznego, informacji o miejscach, odwiedzenie których warto planować oraz sposobach formułowania produktów turystycznych na bazie już dostępnych atrakcji turystycznych. Zauważano także ważny aspekt finansowania obiektów czy wydarzeń, które mają przyciągać osoby i grupy przemieszczające się między innymi przez sanktuaria, kościoły lub inne miejsca będące w zarządzeniu podmiotów kościelnych. Pojawił się ponadto wątek kreowania nowych przestrzeni przykuwających uwagę i przyciągających ludzi do miejsc sakralnych lub ich otoczenia. Odrębnym tematem była współpraca pomiędzy instytucjami kościelnymi czy organizatorami pielgrzymek czy innych wydarzeń religijnych a lokalnym samorządem.
Musimy wykorzystywać wszelkie dostępne nowoczesne techniki informacji, w tym social media, ale również kanały tradycyjne, w tym zwyczajowe środki przekazu w parafiach, aby docierać z informacjami i zachęcać ludzi. Celem jest pokazanie, jak można spędzać czas aktywnie i jednocześnie owocnie pod względem duchowym. Mówi się czasem o pielgrzymkach krótkich, mikropielgrzymkach czy pielgrzymkach jednodniowych, w trakcie których można z rodziną lub ze znajomymi razem wyjechać na dzień, wspólnie zwiedzić coś, spędzić czas wspólnie – akcentował Mariusz Gawlik.
Ciekawym doświadczeniem podzieliła się Maria Kulbida, wspominając ogólnopolskie spotkanie członków Zakonu Bożogrobców, które odbyło się wiosną 2025 r. w Świdnicy. Przez cztery dni prawie 400 ludzi z całej Polski przebywało w Świdnicy. Członkowie zakonu uczestniczyli w inwestyturze biskupa świdnickiego Marka Mendyka oraz szeregu innych osób, które wstąpiły do zakonu. W tym czasie ich rodziny ze Świdnicy jeździły do różnych zakątków Dolnego Śląska i podziwiały piękno regionu. Wszyscy byli zachwyceni gościnnością władz Świdnicy, choć początkowo obawiano się, że z racji opcji politycznej reprezentowanej przez panią prezydent może być z tym kłopot. Okazało się, że pani prezydent znalazła czas, spotkała się z organizatorami zjazdu, podjęła nas kawą i herbatą, ale przede wszystkim okazała serdeczne przyjęcie. Ten przykład to sygnał, że jako chrześcijanie musimy stawiać pierwszy krok i wychodzić na spotkanie.
Ks. Paweł Kilimnik związany z Bardem dodał: Trzeba znajdować przestrzeń porozumienia i my już jej szukamy. Chodzi o to budowanie relacji pomiędzy nami, samorządem w różnym zakresie, po to, żeby znajdować takie dziedziny, w którym możemy współpracować. Jesteśmy sobie wzajemnie potrzebni. Z kolei o. Jeremiasz Brzeziński nawiązał do doświadczeń z Wambierzyc. Współpraca Sanktuarium z Gminą Radków jest wręcz wzorowa. Samorząd widzi znaczenie Sanktuarium, przy którym działa hotel na kilkaset osób. Przykładem są dobrze zorganizowane parkingi dla samochodów i autobusów. Sanktuarium jest największym pracodawcą w tym rejonie, czego nie da się bagatelizować. Pielgrzymi i turyści zostawiają pieniądze w miejscowych sklepach czy gastronomii, ale też opowiadają o Wambierzycach swoim znajomym.
Przykładem nowych ofert jest Dom Gościnny Świętej Anny w Zieleńcu, gdzie ojcowie franciszkanie tworzą bazę dedykowaną konkretnym osobom lub grupom chcącym połączyć odpoczynek z odnową duchową. Podobnie działa już Dom Rekolekcyjny Świętej Anieli, gdzie mieszkańcy i goście Diecezji Świdnickiej znajdują miejsce spotkań i modlitwy. Te i wszystkie inne aktywności generują nie tylko ruch turystyczny czy pielgrzymkowy, ale także miejsca pracy w bezpośredniej obsłudze i w otoczeniu. Wymaga to oswajania turystów czy pielgrzymów z oczywistymi kosztami, które są proporcjonalne do jakości usług. W przypadku obiektów kościelnych czy produktów tworzonych przez instytucje religijne, dochody bardzo często są przeznaczane nie tylko na utrzymanie czy modernizacje obiektów, ale również na rozmaite cele dobroczynne.
Turystyka, w tym turystyka pielgrzymkowa, jest gałęzią gospodarki. Przykładem nowego produktu powstającego obecnie w Diecezji Świdnickiej jest projekt pod nazwą „Angelorum”, pod którym kryje się pakiet atrakcji i usług, jakie mają być wkrótce oferowane w Świdnicy. Inicjatywa jest już zaawansowana i dowodzi kreatywności środowiska kościelnego wychodzącego z przemyślanym i poukładanym pakietem propozycji spędzania czasu w otoczeniu pięknym i bogatym w wielorakie dziedzictwo.
Powstający w Świdnicy projekt „Angelorum” ma na nowo odkryć piękno świdnickiej katedry. Swego czasu kardynał Stanisław Dziwisz, będąc w naszej katedrze, powiedział, że „nigdy piękniejszej katedry nie widział”. Z pewnością widział ich wiele, bo przemierzył cały świat z Janem Pawłem II. Jeśli nawet nieco przerysował swoją opinię, to widziałem, jak był zachwycony pięknym ołtarzem i niespotykanym w innych miejscach majestatycznym baldachimem nad ołtarzem katedralnym. Po prostu odkrył piękną katedrę w Świdnicy. Pobliskie Kolegium Jezuickie jest również świadectwem tego, że w Świdnicy przez wieki i dekady rozwijały się nauka i kultura. W Świdnicy zatem próbujemy odkryć na nowo to, co zostawiła nam przeszłość i przenieść te wartości w przyszłość – mówił ks. Paweł Kilimnik.
Zapis wypowiedzi i szersze omówienie panelu dyskusyjnego pod hasłem „Turysta na szlakach Diecezji Świdnickiej” w ramach Sudeckiego Forum Inicjatyw 2025, znajdą się wkrótce w portalu wAkcji24.pl
Przypomnienie: w ramach Sudeckiego Forum Inicjatyw 2025 zespół „Rocal Fuza” wystąpi z koncertem „Amor multa nomina”. Wydarzenie odbędzie się 11 października 2025 r. o godz. 19:00 w kolegiacie pw. Matki Bożej Bolesnej i Świętych Aniołów Stróżów w Wałbrzychu. Kolejny panel dyskusyjny odbędzie się 13 października 2025 r. o godz. 18:00 w salach przy kościele pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Świdnicy (ul. Westerplatte 4-6). Temat spotkania: „Polacy i katolicyzm – zajmiemy się polityką, czy polityka zajmie się nami”. Więcej informacji wkrótce w serwisie DAI24.pl
