„Nowa oferta kulturalno-turystyczna w obszarze Pomnika Historii Katedry Świdnickiej – Kolegium Jezuickie i fortyfikacje twierdzy z XIX wieku” – tak brzmi tytuł projektu. Ten ambitny plan już realizuje Diecezja Świdnicka dzięki kooperacji z innymi partnerami oraz dofinansowaniu pozyskanemu z funduszy unijnych.
Celem projektu jest ochrona dziedzictwa kulturowego, jakim są obiekty na terenie „Angelorum – świdnickiego wzgórza Aniołów” czyli Katedry Świdnickiej, Kolegium Jezuickiego oraz fortyfikacji twierdzy z XIX w. Całość ma na celu wykorzystanie jego potencjału poprzez wzbogacenie infrastruktury i uatrakcyjnienie oferty turystycznej. Realizowane już przedsięwzięcie obejmuje między innymi prace budowlane i rewaloryzacyjne w obrębie podziemi katedry z pasażem i Bramą Mikołajską od strony ul. Niepodległości. Obszar prac to również ogrody przy katedrze i strefa przy zabytkowej figurze św. Floriana na placu przed katedrą. W następnym etapie planowany jest zakup wyposażenia pomieszczeń podziemi dla potrzeb wystawy stałej. Prezentacje multimedialne oraz immersyjne, projekcje na ścianach i sklepieniu oraz wizualizacje ukazywać będą fazy budowy katedry. Przy pomocy jednoczesnych projekcji z wielu rzutników zobaczyć też można będzie przekształcenia tej części Świdnicy, gdzie posadowiona jest katedra. Zwiedzający zobaczą historię katedry poprzez wybór dzieł sztuki i pokazanie ich w formie holoboksów z elementami ruchomymi i hologramu. Rezultatem wszystkich ogniw projektu stanie się udostępnienie całej przestrzeni mieszkańcom, turystom, dzieciom i młodzieży, rodzinom z dziećmi, seniorom i osoby o szczególnych potrzebach, w tym z niepełnosprawnościami.
Na realizację tego projektu Diecezja Świdnicka otrzymała dofinansowanie w ramach współfinansowanego przez Unię Europejską programu FEnIKS (Fundusze Europejskie na Infrastrukturę, Klimat, Środowisko 2021-2027). Całkowita wartość projektu wynosi 46 245 396,63 zł, a wysokość wkładu z Funduszy Europejskich to kwota 12 137 821,25 zł.
Od czasu uzyskania decyzji w sprawie wsparcia finansowego projektu Diecezja Świdnicka prowadzi intensywne działania nakierowane na realizację wszystkich elementów przedsięwzięcia. Wpisuje się ono w inne aktywności podejmowane między innymi przez samorząd miejski Świdnicy. O turystycznych atutach i potencjałach rozmawiano podczas panelu przeprowadzonego w ramach Sudeckiego Forum Inicjatyw 2025. Wokół motywu „Świdnica na liście światowego dziedzictwa UNESCO?” W pomieszczeniach „Piwnicy Świdnickiej” spotkały się osoby, które na co dzień pracują, aby Świdnica zyskiwała nowe atuty na krajowej i międzynarodowej mapie skarbów historii.
W debacie wzięli udział: Marek Krawczyk – podsekretarz stanu w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Barbara Moskal-Słaniewska – prezydent Świdnicy, ks. Paweł Meler – proboszcz Parafii Ewangelicko-Augsburskiej przy Kościele Pokoju w Świdnicy, ks. Piotr Śliwka – z Wydziału Gospodarczego Świdnickiej Kurii Biskupiej, oraz były wieloletni proboszcz Katedry Świdnickiej. Dyskusję poprowadził dr Piotr Czyszkowski.
Przez dyskusję przewijało się podstawowe pytanie o szanse Świdnicy, aby jej zabytkowe centrum dołączyło do siedemnastu polskich obiektów już wpisanych na Listę światowego dziedzictwa UNESCO. Jak zauważył wiceminister kultury i dziedzictwa narodowego Marek Krawczyk fakt, że w Świdnicy już znajduje się jeden z takich obiektów, którym jest Kościół Pokoju, jest czynnikiem pozytywnym. Zaznaczył, że złożenie wniosku do UNESCO zaczyna się od umieszczenia aplikacji na krajowej liście rekomendacji prowadzonej w Polsce przez MKiDN, sama procedura trwa zazwyczaj kilka lat i wymaga bardzo dokładnego sporządzania dokumentacji i planu promocji wniosku.
Prezydent Świdnicy Beata Moskal-Słaniewska wyraziła opinię, że samorząd jest gotów podjąć wysiłek nakierowany na profesjonalne przygotowanie kompletnej dokumentacji. Zwróciła uwagę, że atutem miasta jest między innymi zachowany w nienaruszonym stanie układ urbanistyczny staromiejskiej części miasta, choć znajdują się w tym obrębie „plomby” zaburzające konwencję architektoniczną w tym obszarze. Zapewniła jednak, że samorząd, tak jak dotąd, będzie konsekwentny w utrzymywaniu i rewitalizowaniu zasobów dziedzictwa materialnego tak, aby przywracać jego piękno, a jednocześnie ułatwiać dostępność tej przestrzeni dla mieszkańców i gości miasta. Prezydent Beata Moskal-Słaniewska podkreślała, że samorząd w dysponowaniu środkami własnymi lub wspierając działania innych podmiotów dbających o obiekty zabytkowe kieruje się troską o dziedzictwo kulturowe Świdnicy, a ostateczne decyzje należą do radnych Rady Miejskiej.
Proboszcz Parafii Ewangelicko-Augsburskiej przy Kościele Pokoju ks. Paweł Meler przyznał, że wieloletnia determinacja jego poprzednika doprowadziła do wpisania w 2001 r. Kościoła Pokoju w Świdnicy na Listę światowego dziedzictwa UNESCO. Mówca przypomniał, że znalezienie się na tej liście ma charakter prestiżowy i promocyjny, ale też znacząco ułatwia pozyskiwanie funduszy na wszelkie prace rewaloryzacyjne i rewitalizacyjne. Kościół Pokoju od czasu umieszczenia na liście UNESCO stał się bardziej widoczny jako atrakcja turystyczna w skali globalnej. Potwierdzeniem tego faktu są liczone w okolicy stu tysięcy rocznie liczby turystów przybywających nie tylko z Polski, ale także spoza Europy, a nawet z krajów tak odległych, jak Japonia, Chiny czy Korea Południowa.
Ks. Piotr Śliwka przypomniał, że z chwilą objęcia pełnionej przez wiele lat funkcji proboszcza katedralnej parafii pw. św. Stanisława i św. Wacława, uświadomił sobie ogrom wyzwań materialnych związanych nie tylko z bieżącym utrzymaniem wielkiej świątyni i jej otoczenia, ale i z koniecznymi jej remontami. Przede wszystkim jednak, wraz z osobami fachowo zorientowanymi, przystąpił do opracowania harmonogramu rewaloryzacji świdnickiej katedry. Plan ten stopniowo jest realizowany dzięki środkom przyznawanym między innymi z funduszy samorządowych, rządowych i Unii Europejskiej. Metamorfoza, jaką przechodzi jedna z największych w Polsce świątyń, którą jest katedra w Świdnicy widać gołym okiem, ale jest jeszcze daleko do finału. Wysiłki te zostały docenione, gdy katedra wraz z przyległymi obiektami w 2017 r. znalazła się na liście Pomników Historii RP. Wzmocniło to jej pozycję zarówno w znaczeniu promocyjnym, jak i formalnym przy składaniu wszelkich wniosków o dofinansowania zewnętrzne dla prac budowlanych czy konserwatorskich.
Wpisanie Świdnicy na Listę światowego dziedzictwa UNESCO to niezwykle ambitny i dalekosiężny plan. Podniesienie prestiżu miasta do rangi międzynarodowej i wzmocnienie pozycji samorządu oraz wszystkich podmiotów zaangażowanych w troskę o materialne dziedzictwo kulturowe zasługuje na docenienie. DAI24.pl będzie wracać do tego tematu, a wszystkim pracującym nad realizacją zamierzenia należy się wsparcie.
