Papież Leon XIV skierował dzisiaj list apostolski pod tytułem „Kreślić nowe mapy nadziei”. Dokument poświęcony jest znaczeniu i aktualności edukacji w życiu człowieka. Mowa jest w nim między innymi o roli rodziny, znaczeniu szkolnictwa katolickiego i technologiach cyfrowych w edukacji i wychowaniu.
Na wstępie przesłania papież diagnozuje stan, w jakim znajduje się człowiek pragnący zdobywać wiedzę i kształtować rozumowanie. Żyjemy w złożonym, rozdrobnionym, zdigitalizowanym środowisku edukacyjnym – pisze Leon XIV i zwracając uwagę na zakotwiczoną w historii chrześcijańską koncepcję wychowania i wykształcenia człowieka zachęca, by inspirować się tym doświadczeniem. Od samego początku Ewangelia wygenerowała „konstelacje edukacyjne”: pokorne i silne doświadczenia razem, zdolne do odczytywania czasów, zachowania jedności między wiarą a rozumem, między myślą a życiem, między wiedzą a sprawiedliwością.
Papież nawiązuje opublikowanym dzisiaj dokumentem do wydanej przez Sobór Watykański II deklaracji w sprawie edukacji chrześcijańskiej „Gravissimum educationis”. Z jej odbioru narodził się firmament dzieł i charyzmatów, które do dziś prowadzą drogę: szkoły i uniwersytety, ruchy i instytuty, stowarzyszenia świeckie, kongregacje religijne oraz sieci krajowe i międzynarodowe. Razem te żywe ciała skonsolidowały duchowe i pedagogiczne dziedzictwo zdolne do przekroczenia XXI wieku i odpowiedzi na najbardziej palące wyzwania – komentuje Leon XIV dokument sprzed 60 lat i zwraca uwagę na jego aktualność. W dalszej części nowego listu papież określa na czym polega edukacja w rozumieniu Kościoła. Chrześcijańska formacja obejmuje całą osobę: duchową, intelektualną, afektywną, społeczną, cielesną. (…) Edukacja nie mierzy swojej wartości tylko na osi wydajności: mierzy ją na godności, sprawiedliwości i zdolności do służenia wspólnemu dobru.
Dużo uwagi w liście apostolskim Leon XIV poświęca szkolnictwu katolickiemu. Szkoła katolicka to środowisko, w którym wiara, kultura i życie są ze sobą powiązane. To nie jest po prostu instytucja, ale środowisko życia, w którym chrześcijańska wizja przenika każdą dyscyplinę i każdą interakcję. Nauczyciele są wezwani do odpowiedzialności, która wykracza poza umowę o pracę: ich świadectwo jest warte tyle, co ich lekcja. Z tego powodu decydujące jest szkolenie nauczycieli – naukowe, pedagogiczne, kulturalne i duchowe. Dzieląc wspólną misję edukacyjną, niezbędna jest również wspólna ścieżka szkoleniowa, początkowa i stała, zdolna do chwytania wyzwań edukacyjnych chwili obecnej i zapewnienia skuteczniejszych narzędzi, aby móc im sprostać […]. Oznacza to u wychowawców chęć uczenia się i rozwijania wiedzy, odnawiania i aktualizowania metodologii, ale także do formacji duchowej, religijnej i dzielenia się. Aktualizacje techniczne nie wystarczą: konieczne jest zachowanie serca, które słucha, spojrzenia, które zachęca, inteligencji, która rozróżnia. (…) Edukacja katolicka nie może milczeć: musi łączyć sprawiedliwość społeczną i sprawiedliwość środowiskową, promować trzeźwość i zrównoważony styl życia, kształtować sumienia zdolne do wyboru nie tylko tego, co wygodne, ale i właściwe. Każdy mały gest – unikanie marnotrawstwa, odpowiedzialny wybór, obrona wspólnego dobra jest kulturową i moralną umiejętnością – napisał papież.
Wydany dzisiaj dokument przypomina inicjatywę papieża Franciszka, który zaproponował światu Globalny Pakt Edukacyjny. Jest w nim siedem ścieżek zalecanych w edukacji: stawianie osoby w centrum; słuchanie dzieci i młodzieży; promowanie godności i pełnego uczestnictwa kobiet; uznawanie rodziny za pierwszego wychowawcę; otwarcie się na gościnność i integrację; odnawianie gospodarki i polityki w służbie człowieka; ochrona wspólnego domu.
Odnosząc się do idei swojego poprzednika papież Leon XIV napisał: Do siedmiu ulic dodaję trzy priorytety. Pierwszy dotyczy życia wewnętrznego: młodzi ludzie proszą o głębię; potrzebują przestrzeni ciszy, rozeznania, dialogu z sumieniem i z Bogiem. Drugi dotyczy ludzkiej cyfryzacji: trenujemy mądre korzystanie z technologii i sztucznej inteligencji, stawiając osobę przed algorytmem i harmonizując inteligencję techniczną, emocjonalną, społeczną, duchową i ekologiczną. Trzeci dotyczy pokoju nieuzbrojonego i rozbrajającego: uczymy się w językach bez przemocy, pojednaniu, mostach, a nie murach „Błogosławieni są rozjemcy” (Mt 5:9) staje się metodą i treścią nauki.
Tekst list apostolskiego papieża Leona XIV „Kreślić nowe mapy nadziei” dostępny (w tłumaczeniu automatycznym) na oficjalnej stronie internetowej Stolicy Apostolskiej.
Foto: VaticanNews.pl – X
